Bewerkingen

Bewerkingen

Brandschilderen

Brandschilderen

Brandschilderen op glas is een eeuwenoude techniek, die al sinds de Middeleeuwen wordt toegepast. Het is een bewerkingstechniek waarbij speciale verven op glas worden aangebracht en ingebrand, om met name glasvensters van illustraties te voorzien.

Eerst worden de contour- of hoofdlijnen van de afbeelding op het glas geschilderd, bijna altijd in de kleur zwart of bruin of een mengeling hiervan. Om spanning in het glas te voorkomen, wordt de temperatuur langzaam op- en afgebouwd.

Daarna kan met grisaille de schaduw worden aangebracht. Grisaille is het met een platte kwast aanbrengen van een dunne laag glasverf over de hele afbeelding. Om een egaal geheel te krijgen wordt de laag gedast. Dassen is het heel licht verdelen van de grisaille met een daskwast, een kostbare kwast met echte dasharen. Daar komt ook de term ‘dassen’ vandaan.

De schaduwen ontstaan door verf weg te halen door middel van tamponneren, lijnen trekken of vegen. Dit gebeurt met kwasten, stokjes, wattenstaafjes, kraspennen en dergelijke. Afhankelijk van de zwaarte die de schaduwpartij nodig heeft, wordt het hele proces van het grisaille aanbrengen meerdere keren herhaald om het gewenste resultaat te krijgen.

Als de contourlijnen en grisaille zijn ingebrand, kan zilvergeel worden aangebracht, een glasverf die bestaat uit een medium (bruine leem) en zilvernitraat. Hoe hoger het gehalte zilvernitraat, hoe donkerder de kleur. De kleur is ook afhankelijk van het soort glas, de hoeveelheid verf die is aangebracht, de inbrandperiode en de temperatuur. Het zilvergeel gaat tijdens het stoken een verbinding aan met het glas. Het trekt er dus echt in. Dit in tegenstelling tot de overige verven die aan de oppervlakte van het glas blijven. De leemlaag wordt nadien afgespoeld.

Naast de contourlijnen, grisaille en het zilvernitraat zijn er ook nog emailles en transparante glasverven. Hiermee kan wat kleur in een voorstelling worden aangebracht. De emailles zijn wat intenser van kleur dan de transparante glasverven.

Bij Glaslab houden vakkundig opgeleide glazeniers zich dagelijks bezig met het toepassen van deze bewerking. Dit doen ze op ambachtelijke wijze, met de kwast, onder andere bij het restaureren van glas-in-lood ramen voor kerken en monumentale woningen. Maar zij passen ook hedendaagse methoden toe, zoals airbrush en zeefdruk technieken, wanneer ze bijvoorbeeld glaskunst vervaardigen waarin smeltwerk wordt toegepast.